مقدمه

همیشه رد و بدل کردن چک ریسک زیادی به همراه داشته است. فرقی نمی کند که شما به کسی چک داده اید، یا از کسی چک دریافت کرده اید! در هر دوی این موارد برای نقد کردن چک ممکن است مشکلاتی پیش بیاید. بعضی از اوقات، کسانی که چک می دهند نمی توانند در زمان مقرر حساب خود را به اندازه مبلغ چک پر کنند، همین اتفاق موجب می شود که چک این افراد برگشت بخورد ( مقاله اجرا گذاشتن چک برگشتی را در این زمینه بخوانید ). در حال حاضر نیز برگشت خوردن چک در یک بانک، یعنی بد حسابی فرد چک دهنده! البته در ساه های اخیر اقدامات زیادی به منظور کم شدن تعداد چک های برگشتی صورت گرفته است که ثبت چک در سامانه صیاد و امکان استعلام چک برگشتی از جمله این اقدامات است. اما به هر حال بعد از برگشت خوردن چک روش های مختلفی برای رفع سو اثر چک برگشتی وجود دارد که البته بسیاری از این روش ها مورد تایید مراجع قضایی نیست. به همین خاطر سعی در ادامه این مقاله، روش های قانونی رفع سوء اثر چک برگشتی را به طور کامل توضیح دهیم.

بیشتر بخوانید: مراحل اعلام مفقودی چک

رفع سو اثر چک یعنی چه

همانطور که می دانید برای نقد شدن چک لازم است که حساب فرد چک دهنده حداقل به میزان مبلغ چک پر باشد. اگر به هر دلیلی، فرد نتواند این مبلغ را داخل حساب بگذارد و ۱۰ روز از زمان پاس شدن چک بگذرد، چک برگشت می خورد. این چک برگشتی اثر بدی در کارنامه مالی شما دارد و ممکن است مشکلاتی در صادر کردن چک، گرفتن وام و ... برای شما پیش بیاید؛ که البته منطقی نیز هست، چرا که شما نتوانسته اید خوش حسابی خود را به بانک ثابت کنید.

زمانی که یک چک برگشت می خورد، اثر سو چک به وجود می آید. این اثر می تواند مشکلاتی را ایجاد کند، به همین خاطر در قانون روشی برای رفع سو اثر چک وجود دارد که افراد می توانند با کمک آن اثر چک برگشتی را از کارنامه مالی خود پاک کنند.

بیشتر بخوانید: سامانه اعلام مفقودی چک

شرایط جدید رفع سوء اثر چک برگشتی

برای رفع سو اثر چک برگشتی ، یک سری شرایطی وجود دارد و نمی توان به راحتی این کار را انجام داد. در گذشته، حداکثر انقضاء سوء اثر چک برگشتی ، ۷ سال بود؛ یعنی به مدت ۷ سال اثر چک برگشتی در کارنامه مالی افراد می ماند؛ اما به تازگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، زمان انقضاء را به ۳ سال کاهش داده است.
البته برای رفع سوء اثر چک برگشتی ، یک شرط دیگر هم نیاز است که آن این است که از لحاظ حقوقی هیچ شکایتی برای چک برگشتی وضع نشده باشد. بنابراین، اگر کسی اقدام به رفع سو اثر چک کند، در صورتی که سه سال از تاریخ صدور چک گذشته باشد و طرفین هیچ شکایتی از یکدیگر نداشته باشند، اثر سو چک رفع خواهد شد؛ اما اگر فردی برای رفع سوء اثر چک برگشتی اقدام نکند، اثر سوء چک تا مدت ۷ سال در کارنامه مالی وی خواهد ماند.

بیشتر بخوانید: ثبت چک در اپلیکیشن 724

” برای رفع سو اثر چک برگشتی، باید مراحل قانونی که خود بانک مرکزی اعلام می کند را انجام داد. “

درخواست رفع سو اثر چک برگشتی

اگرچه روش های غیر قانونی بسیاری برای رفع سوء اثر چک برگشتی وجود دارد، اما در ادامه قصد داریم روش قانونی و درست این کار را به شما آموزش دهیم. برای رفع سو اثر چک برگشتی لازم است که طبق یکی از روش های زیر اقدام کنید. لازم به ذکر است که ارائه چک برگشتی بعد از تامین موجودی اجباری می باشد. در صورت عدم ارائه چک باید یکی از روش های دیگر استفاده شود.

•  روش اول، تامین موجودی: فرد باید ابتدا به میزان مبلغ چک، حساب جاری خود را پر کند. بانک پس از پر شدن حساب بانکی، مبلغ را به حساب فرد دریافت کننده چک می ریزد. سپس، بانک مورد نظر نسبت به رفع سو اثر چک برگشتی اقدام می نماید.
•  روش دوم، ارائه لاشه چک برگشتی:فردی که صادر کننده چک بوده است باید به بانک مراجعه کند و لاشه چکی که برگشت خورده است را به بانک تحویل دهد. بانک پس از تحویل گرفتن لاشه چک برگشتی، به فرد یک رسید تحویل می دهد.

•  روش سوم، ارائه رضایت نامه محضری فرد دریافت کننده چک به بانک: این مرحله، مرحله اجباری نیست. در واقع، اگر شخص لاشه چک را به بانک تحویل دهد دیگر نیازی به انجام این مرحله نیست، ولی اگر شخص لاشه چک برگشتی را به هر دلیلی گم کند و نتواند به بانک تحویل دهد باید حتما این مرحله را انجام دهد.
  در این مرحله فردی که دریافت کننده چک هست، باید یک رضایت نامه محضری پر کند تا بانک با دریافت آن مراحل رفع سو اثر چک برگشتی را انجام دهد. اگر دریافت کننده چک، یک مرکز دولتی یا یک فرد حقوقی باشد، دادن یک رضایت نامه معمولی کفایت می کند. این رضایت نامه محضری باید به بانک تحویل داده شود.

•  روش چهارم، واریز مبلغ چک برگشتی به سپرده قرض الحسنه جاری و مسدود نمودن آن به مدت ۲۴ ماه: اگر به هر دلیلی فرد نتواند لاشه چک را بانک تحویل دهد و فرد دریافت کننده نیز نتواند یک رضایت نامه محضری پر کند، باید از این روش برای رفع سو اثر چک برگشتی استفاده کرد. حال این روش چیست؟
  در این زمان فردی که صادر کننده چک می باشد، باید مبلغ چک برگشتی را به حساب قرض الحسنه جاری بانک بریزد. سپس، به بانک مراجعه کند و درخواست کند که تا زمان تعیین و تکلیف وضعیت چک، این مبلغ در حساب به صورت بلوکه بماند. البته می توان ذکر کرد که حداکثر ۲۴ ماه این مبلغ در حساب بلوکه باشد.
  در این زمان بانک وظیفه دارد در طی ۵ روز کاری، نامه ای به فرد دریافت کننده چک مبنی بر تامین مبلغ چک و دریافت آن، بنویسد. در این حالت فرد دریافت کننده چک می تواند به بانک مراجعه کند و مراحل دریافت وجه مورد نظر را انجام دهد.

•  روش پنجم، ارائه کرد حکم قضایی برای رفع سوء اثر چک برگشتی: این روش در صورتی انجام می شود که شما به هر دلیلی نتوانید از یکی از روش های بالا استفاده کنید. در این حالت می توانید با گرفتن حکم قضایی، برای رفع سوء اثر چک برگشتی اقدام کنید.

•  روش ششم، پایان یافتن زمان انقضاء چک: روش آخر برای آن دسته از افرادی است که هیچ علاقه ای به استفاده از روش های دیگر ندارند. چک این دسته از افراد پس از طی شدن زمان انقضاء قانونی چک، رفع اثر می شوند.

بیشتر بخوانید: ثبت چک در اپلیکیشن آپ

رفع سوء اثر چک بدون لاشه

گاهی اوقات فرد ممکن است لاشه چک برگشتی را گم کند و نتواند آن را به بانک تحویل دهد. در این مواقع، تکلیف رفع سو اثر چک برگشتی چه می شود؟ آیا بدون ارائه لاشه چک امکان رفع سوء اثر چک وجود دارد؟
بله، طبق قانون بانک مرکزی، اگر شخصی نتواند لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه دهد، می تواند با ارائه رضایت نامه محضری فرد دریافت کننده چک به بانک، رفع سو اثر چک را انجام دهد.
اگر باز هم امکان ارائه رضایت نامه محضری برای فرد وجود نداشت، راه دیگری نیز وجود دارد. فرد می تواند مبلغ مورد نظر را به حساب قرض الحسنه جاری بانک واریز کند و آن را تا مدت زمان تعیین تکلیف وضعیت چک بلوکه کند.
البته باز هم اگر امکان ارائه لاشه چک وجود نداشت، رضایت نامه نیز در دسترس نبود و فرد نتوانست مبلغ مورد نظر را در مدت زمان زیادی در بانک بلوکه کند، می تواند از روش دیگری استفاده کند که البته این روش، روش ساده ای نیست. فرد می تواند با گرفتن حکم قضایی، برای رفع سو اثر چک اقدام کند.

مراکز رفع سوء اثر چک

در سراسر کشور، مراکز مختلفی برای رفع سو اثر چک وجود دارند. البته بعضی از این مراکز در عین گرفتن مبلغ زیادی، غیر قانونی فعالیت می کنند و نباید به آن ها اعتماد کرد؛ اما به هر حال اگر برای رفع سو اثر چک خود نیاز دارید که یک وکیل بگیرید، می توانید از بهترین مراکز حقوقی استفاده کنید و با کمک یک وکیل مراحل رفع سوء اثر چک را انجام دهید.

موسسات رفع سوء اثر چک برگشتی تهران

موسسات رفع سوء اثر چک برگشتی که اتفاقا قانونی هم هستند، همان موسساتی هستند که با کمک یک وکیل دادگستری به شما کمک می کنند. بعضی از افراد به هر دلیلی تا به الان موفق نشده اند که مشکل چک برگشتی خود را حل کنند. خوشبختانه موسسات رفع سو اثر چک برگشتی زیادی در سراسر کشور وجود دارند که شاید بهترین آن ها در شهر تهران واقع شده باشد.
به هر حال اگر قصد مراجعه این موسسات را دارید، حتما قبل از آن تحقیقات لازم را انجام دهید؛ چرا که بعضی از موسسات داخل تهران، علاوه بر اینکه مبلغ زیادی را برای رفع سو اثر چک از شما دریافت می کنند، غیر قانونی عمل می کنند و ممکن است بعدا برای شما مشکلاتی پیش بیاید.

مدت انقضاء رفع سوء اثر چک

اگر فردی در یک بانک، چکی را صادر کند و به هر دلیلی نتواند در مدت زمان معین مبلغ مورد نیاز را در حساب خود قرار دهد، چک پاس نمی شود؛ اما فعلا پاس نشدن چک به معنای چک برگشتی نیست! اگر فرد نتواند در یک مهلت ده روزه، مبلغ مورد نظر را پرداخت کند، بانک موظف است که در مدت ده روز کاری، اطلاعات فردی که چک آن برگشت خورده را به بانک مرکزی ابلاغ نماید. در این صورت فرد دارای سوء اثر چک برگشتی می شود.

حال اگر فردی نتواند یکی از روش های ذکر شده در بالا را برای رفع سو اثر چک انجام دهد، بانک موظف است پس از اتمام مدت زمان انقضاء چک، اثر سوء چک را از بین ببرد. در واقع، بعد از اتمام مدت انقضاء چک، به طور اتوماتیک اثر سوء چک برگشتی از بین می رود و دیگر نیازی به اقدام خاصی نیست.
به تازگی بیان شده است که مدت  سال به مدت زمان انقضاء چک از مدت ۷ سال به مدت ۳ سال کاهش پیدا کرده است؛ اما باید بگوییم که اگر فردی هیچ اقدامی برای رفع سوء اثر چک نکند، مدت زمان انقضاء چک همان ۷ سال است. تنها در صورتی مدت زمان انقضاء به مدت ۳ سال کاهش پیدا می کند که فرد برای رفع سوء اثر چک برگشتی اقدامات لازم را انجام دهد.

در پایان بخوانید: سامانه ثنا

نتیجه گیری:

همانطور که در این مقاله متوجه شدیم، زمانی که فرد نتواند مبلغ مورد نظر چک را به حساب جاری خود واریز کند، چک برگشت می خورد. بعد از ۱۰ روز کاری، بانک موظف است که اطلاعات چک برگشت خورده را به بانک مرکزی بدهد. این اطلاعات موجب می شود که فرد دارای سوء اثر چک برگشتی باشد. برای رفع سوء اثر چک برگشتی روش های قانونی زیادی وجود دارد که از سوی بانک مرکزی اعلام شده است.

سوالات متداول

1- شرایط جدید رفع سوء اثر چک برگشتی چیست ؟

در حال حاضر انقضاء سوء اثر چک برگشتی ۳ سال است یعنی به مدت ۳ سال اثر چک برگشتی در کارنامه مالی افراد باقی خواهد ماند.

2- نحوه درخواست رفع سو اثر چک به چه شکلی است؟

به صورت قانونی وکلی شش روش برای درخواست رفع سوء اثر چک برگشتی وجود دارد که در متن مقاله توضیح داده شده است.

3- آیا می توان به موسسات رفع سوء اثر چک برگشتی اعتماد کرد؟

بسیاری از موسسات رفع سوء اثر چک برگشتی به صورت قانونی فعالیت می کنند و با کمک گرفتن از وکلای دادگستری در این زمینه به افراد کمک می کنند. اما موسسات غیر قانونی نیز وجود دارد که با گرفتن هزینه های کلان از افراد سو استفاده می کنند. 

منبع : رفع سو اثر چک